Nie można powiedzieć, że kwestia emerytury jest prosta w Polsce. Wiele aktów prawnych wpływa na to, jak wygląda najniższa emerytura. Choć trzeba przyznać, że w 2022 wzrosła o 87,56 zł. Co jednak warto powiedzieć na temat samego systemu?
Według jakich zasad działa system emerytalny – najniższa emerytura
Ogólnie rzecz biorąc, najważniejsze informacje można znaleźć w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
W przypadku osób urodzonych przed 1949 roku stosuje się zasady opisane w reformie systemu ubezpieczeń społecznych z 1999 r. Składki pozostałych osób ewidencjonuje się w dwóch systemach: koncie indywidualnym i subkoncie ZUS oraz otwarty funduszu emerytalnym (od 2014 jest ono dobrowolne).
Środki na koncie ZUS podlegają waloryzacji, która posiada określony wskaźnik. Jest ogładzamy przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W 2022 roku wynosi 107%, dzięki czemu kwota mogła wzrosnąć o 87,56 zł do 1338,44zł.
W przypadku środków na rachunku OFE wartość zależy od instrumentów finansowych, w jakie inwestuje fundusz.
Ile obecnie wynosi najniższa emerytura?
Na rok 2022 najniższa emerytura ma wynosić 1338,44 zł brutto. W poprzednim roku kwota ta wynosi mniej, bo 1250,88 zł.
Jeśli chodzi ogólnie o najniższe świadczenia, prezentują się one następująco:
- Emerytura, ale także renta rodzinna i renta z powodu niezdolności do pracy – 1338,44 zł
- Renta z powodu częściowej niezdolności do pracy – 1003,83 zł
- Renta rodzinna wypadkowa oraz renta z powodu całkowitej niezdolności do pracy (z powodu wypadku lub choroby) – 1606,13 zł
- Renta powodu częściowej niezdolności do pracy (z powodu wypadku lub choroby) – 1204,60 zł
Najniższa emerytura – komu przysługuje?
Ogólnie rzecz biorąc, najniższa emerytura przysługuje osobom, które:
- Osiągnęły wiek emerytalny (60 – kobiety, 65 – mężczyźni)
- Pobierają rentę z powodu niezdolności do pracy
Wysokość emerytury w dużej mierze zależy od długości stażu ubezpieczeniowego. W przypadku emerytury z urzędu nie ma konieczności składania wniosku.
W normalnym trybie wygląda to tak, że najniższa emerytura nie jest przyznawana z urzędu, lecz konieczne jest spełnienie konkretnych wymagań. W tym:
- Osiągnięcie wieku emerytalnego – 60 lat w przypadku kobiet i 65 dla mężczyzn
- Wykazanie odpowiedniego stażu pracy – 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
W takim przypadku, jeśli osoba nie spełnia wymagań, ZUS nie wypłaci jej emerytury minimalnej. Taka osoba może liczyć jedynie na świadczenie w wysokości składek zgromadzonych na koncie emerytalnym.
Może się jednak okazać, że osiągniecie wieku emerytalnego oraz odpowiedni staż pracy nie wystarczy, by uzyskać minimalną emeryturę. Jest to sytuacja, gdy emerytura zostanie podniesiona do poziomu emerytury najniższej.
Taka sytuacja ma miejsce np. w przypadku osób, które prowadzą własną działalność gospodarczą lub otrzymują najniższe wynagrodzenie. Są to osoby, które odprowadzają najniższe składki i choć podstawa wynosi 3553,20 zł to nie jest to wystarczająca kwota, by uzyskać najniższą emeryturę. Dlatego właśnie ZUS podwyższa emeryturę do emerytury minimalnej.
Podsumowanie – najniższa emerytura
W przypadku najniższej emerytury nie można mówić o osobach, które nie spełnią wymogów, czyli odpowiedniego wieku oraz stażu pracy, a także osoby, które nie uzyskały emerytury z urzędu. Tacy pracownicy zyskają jedynie świadczenie, które wynika z kapitału, jaki jest zgromadzony w ZUS-ie. Trzeba jednak brać pod uwagę, że będzie to niższe niż najniższa emerytura.
Taka sytuacja dotyczy przede wszystkim osób, które pracują na umowę o pracę lub umowę o dzieło, gdy nie odprowadza się składek. Ludzie, którzy często chorują lub miały dłuższe przerwy w pracy, kobiety wiele lat zajmujące się dziećmi i osoby pracujące na czarno, muszą się liczyć z tym, że uzyskują kwotę poniżej najniższej emerytury.
I chociaż system wciąż się zmienia i ulepsza, to wiele osób w Polsce uzyskuje emeryturę poniże najniższej kwoty. Dlatego warto zawczasu zadbać o to, by świadczenie wynosiło przynajmniej najniższą kwotę.