Praca na umowie o pracę daje poczucie bezpieczeństwa szczególnie osobom, które zbliżają się do wieku emerytalnego. Czy pracodawca może zwolnić osobę 4 lata przed emeryturą? A jeśli tak, co pracownik może zrobić?
Okres ochronny przed emeryturą
Przejście na emeryturę następuje po osiągnięciu 60 lat w przypadku kobiet i 65 w przypadku mężczyzn.
Pracownik cztery lata przed emeryturą z reguły nie musi obawiać się zwolnienia. Pracodawca nie może mu wypowiedzieć w takim przypadku umowy, gdyż byłoby to niezgodne z Kodeksem pracy.
Ochrona ta dotyczy jednak wyłącznie osób zatrudnionych na umowie o pracę i tylko oni mogą skorzystać z takiej ochrony. Ważne jest, aby pracownik był zatrudniony na czas nieokreślony.
Kiedy pracownika przed emeryturą można zwolnić?
Pracownika w okresie ochronnym można jednak zwolnić, jeśli:
- Pracodawca zamierza zwolnić pracownika dyscyplinarnie
- Pracownik otrzymał prawo do renty
- Zakład pracy ogłosił upadłość lub likwidację
- Jeśli pracodawca podlega przepisy o zwolnieniach grupowych
Co ważne, pracodawca może wręczyć wypowiedzenie nawet jeden dzień przed okresem ochronnym.
Na szczęście zwolniony pracownik nie zostaje na przysłowiowym lodzie. Po spełnieniu określonych warunków może starać się o świadczenie przedemerytalne.
Co to jest świadczenie przedemerytalne?
Świadczenie przedemerytalne to świadczenie dla osób o długim stażu pracy, które nie z własnej winy straciły pracę. Przysługuje także osobom, które utraciły prawo do renty, a z powodu wieku nie mogą znaleźć pracy.
Kto może otrzymać świadczenie przedemerytalne?
Osoba, która ma staż pracy minimum 35 lat (kobieta) lub 40 (mężczyzna) i straciła pracę z winy pracodawcy, otrzyma świadczenie niezależnie od wieku.
Pracownik zwolniony przed złożeniem wniosku o świadczenie przedemerytalne musi zarejestrować się w urzędzie pracy. I tak zasiłek otrzyma:
- Osoba, która przez minimum 180 dni pobierała zasiłek dla bezrobotnych (urząd pracy potwierdzi to zaświadczeniem)
- Osoba zarejestrowana w urzędzie pracy
- Osoba, która w trakcie zasiłku nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny podjęcia pracy zarobkowej
Wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego należy złożyć w ciągu 30 dni od potwierdzenia przez urząd pobierania zasiłku. W przeciwnym wypadku można spotkać się z odmową otrzymania świadczenia.
Warunki dla osób, które utraciły prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy
Osoby, które utraciły prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, również mogą starać się o świadczenie przedemerytalne. Muszą jednak spełnić określone warunki
Rejestracja w powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty tytułu niezdolności do pracy, jeśli trwała ona nieprzerwanie minimum 5 lat. Dzień ustania prawa do renty znajduje się w decyzji ZUS lub pierwszy dzień miesiąca przypadający po miesiącu, do którego przysługiwała renta.
Warunki dla osób prowadzących działalność gospodarczą
W przypadku ogłoszenia upadłości własnej firmy wymagany jest przynajmniej prowadzenie działalności nieprzerwanie minimum przez 24 miesiące oraz opłacanie w tym czasie składek na ubezpieczenia społeczne, a także:
- Osiągnięcie określonego wieku (mężczyzna 61, kobieta 56 lat)
- Posiadanie wymaganego okresu pracy, który uprawnia do otrzymania emerytury. W przypadku kobiet wynosi on 20 lat, w przypadku mężczyzn 25 lat.
Kwota świadczenia przedemerytalnego
Od 1 marca 2020 roku kwota świadczenia przedemerytalnego wynosi 1350,70 zł miesięcznie. Kwota ta podlega corocznej waloryzacji.
W jakich przypadkach można utracić prawo do świadczenia emerytalnego?
ZUS może zawiesić świadczenie przedemerytalne, jeśli osoba, która je pobiera:
- Uzyska zbyt wysokie dodatkowe przychody
- Nabędzie prawa do renty inwalidzkiej lub renty z tytułu niezdolności do pracy
- Podejmie rentę strukturalną lub świadczenie rentowe z instytucji zagranicznej
Wysokość przychodów z dodatkowej pracy (łącznie z obowiązkowymi składkami) nie może być wyższa niż 70 % przeciętnego wynagrodzenia ustalanego przez Prezesa GUS. W takim przypadku ZUS zawiesi świadczenie.